Op 25 april 1986 begon de reactorbemanning van Tsjernobyl (in wat nu Oekraïne is ) zich voor te bereiden op een veiligheidstest. Sommige systemen zijn opzettelijk uitgeschakeld als onderdeel van deze test (de test simuleerde een stroomstoring).
Helaas hebben deze systeemsluitingen, gecombineerd met ernstige ontwerpfouten en menselijke fouten, geleid tot een reeks ongecontroleerde reactoromstandigheden. Dit leidde ertoe dat reactor nr. 4 kritisch werd.
Tegen de tijd dat de operators het merkten, was er niets meer aan te doen.
Bij een stoomexplosie kwamen splijtingsproducten vrij in de atmosfeer, en ongeveer twee tot drie seconden later gooide een tweede explosie fragmenten uit de brandstofkanalen en heet grafiet de omgeving in.
Bij de kernsmelting kwam meer straling vrij dan bij de atoombom die Hiroshima in 1945 verwoestte. Bij de onmiddellijke explosie kwamen twee mensen om het leven in de faciliteit. Direct daarna werden 134 extra mensen in het ziekenhuis opgenomen vanwege stralingsziekte (zowel werknemers als hulpverleners).
Er wordt geschat dat al het xenongas, ongeveer de helft van het jodium en cesium, en minstens 5% van het resterende radioactieve materiaal in de reactorkern bij het ongeval vrijkwam.
Het meeste materiaal werd dichtbij afgezet als stof en puin, maar het lichtere materiaal werd door de wind over Oekraïne , Wit -Rusland , Rusland en tot op zekere hoogte over Scandinavië en Europa gedragen .
Het was een enorme ramp voor de toenmalige Sovjet-Unie en wordt tot op de dag van vandaag nog steeds beschouwd als de ergste kernramp in de menselijke geschiedenis.
Ruim 45.000 inwoners werden uit het gebied geëvacueerd, met name uit de fabrieksstad Pripyat (100 kilometer ten noorden van Kiev). Op 4 mei werden alle inwoners binnen een straal van 30 kilometer geëvacueerd en later verplaatst.
De overblijfselen van reactor nr. 4 waren bedekt met een enorm gebouw van staal en beton om te voorkomen dat het stof en het puin zich verspreidden, hoewel de hele fabriek zelf nog steeds in bedrijf was. Reactor nr. 3 produceerde bijvoorbeeld nog tot begin jaren 2000 stroom!
In de jaren na het ongeval werden nog eens 210.000 mensen hervestigd in minder besmette gebieden, en de aanvankelijke uitsluitingszone met een straal van 30 km werd uitgebreid tot 4.300 vierkante kilometer. Vreemd genoeg (en gek genoeg) zijn sindsdien ongeveer 1.000 mensen onofficieel teruggekeerd om in de besmette zone te gaan wonen.
De afgelopen jaren hebben reisgroepen bezoeken aan Tsjernobyl aangeboden. Hoewel er nog steeds enige stralingsbesmetting is, zijn de hoeveelheden vrij klein en vormen ze geen noemenswaardig gevaar op de korte termijn (hoewel ik je niet zou aanraden daarheen te verhuizen!).
De rondleidingen zijn ongelooflijk interessant, maar ook nogal verontrustend. Mensen pakten hun spullen en vluchtten zo haastig dat deze plek bijna een momentopname van het leven in 1986 lijkt. Een griezelige, verlaten, radioactieve momentopname.
Tijdens je tour ga je naar Tsjernobyl en passeer je Dytyatky, de grens met het insluitingsgebied. Eenmaal in Tsjernobyl maak je kennis met de leiding van het “Tsjernobylinterinform” Agentschap en hoor je alles over het ongeval. Je voert wat radioactieve vissen in het koelkanaal en gaat dan naar reactor nr. 4, bedekt met beton.
Daarna is het een stop vlakbij het ‘Rode Woud’. De naam komt van de gemberbruine kleur van de pijnbomen nadat ze stierven als gevolg van de absorptie van hoge stralingsniveaus. (Goede tijden, hè?)
Tenslotte bezoek je Pripyat, de stad die ze hebben geëvacueerd vanwege stralingsvergiftiging. Er zijn hier niets anders dan verlaten huizen, auto’s en een paar gekke mensen die terug wilden verhuizen. Daarna is het terug naar het controlepunt voor een snelle stralingscontrole en dan terug naar Kiev.
Hoe Tsjernobyl te bezoeken en te verkennen
Eendaagse tours beginnen bij 110 USD per persoon, terwijl tweedaagse tours dichter bij de 300 USD zullen kosten. Tours vertrekken van en keren terug naar Kiev, vertrekken meestal vroeg in de ochtend en keren na het avondeten terug. Tsjernobyl ligt op ongeveer 2 uur rijden van Kiev.
Alle tours doen in wezen hetzelfde, dus het enige verschil tussen bedrijven is kwaliteit en prijs. Een bedrijf dat de moeite van het bekijken waard is, is Chernobyl Visit .
Zelfstandig bezoeken is niet toegestaan, tenzij je journalist bent. Maar tegen de tijd dat je een auto huurt, voor de benzine betaalt en door de bureaucratische hoepels van het verkrijgen van een mediapas springt, bespaart het je niet echt veel, dus ik zou me er niet druk over maken. De gidsen zijn ongelooflijk deskundig, dus je krijgt zeker waar voor je geld als je meegaat met een rondleiding.
